Chè xanh của Thái Nguyên không chỉ nổi tiếng khắp bốn phương. Mà còn là niềm tự hào của người dân nơi đây. Khi ghé qua Thái Nguyên bạn sẽ dễ dàng bắt gặp những tấm biển đề chữ “Đệ Nhất Danh Trà”. Một biểu tượng vừa là niềm tự hào vừa là lời khẳng định cho chất lượng chè của Thái Nguyên.
Mục lục
Tại sao Chè Thái Nguyên lại là ngon nhất
Mặc dù tôi chưa tìm thấy một nghiên cứu khoa học nào lý giải được sâu sắc các yếu tố tự nhiên tác động lên cây chè nơi đây nhưng trải qua nhiều năm kinh nghiệm tôi cảm thấy cây chè Thái Nguyên mà nổi bật là cây chè Tân Cương như một linh vật hội tụ đủ hương trời, vị đất và sức lao động sáng tạo của con người Tân Cương, Thái Nguyên.
Ngoài yếu tố thiên nhiên thì yếu tố con người cũng góp phần quan trọng vào chất lượng chè Thái Nguyên. Như đã nêu ở trên thì Thái Nguyên không phải là nơi đầu tiên trồng chè ở Việt Nam. Mà cây chè được mang từ nơi khác về trồng tại địa phương. Nhưng người nông dân trồng chè cũng đã có sự học hỏi và cải tiến để chất lượng trà tốt nhất.
Mỗi gia đình sẽ có ít nhất nhất khoảng vài nghìn mét vuông trồng chè. Và việc chăm sóc, thu hái và chế biến cũng chủ yếu là do người trong cùng một gia đình thực hiện.
Lá chè cũng được hái hoàn toàn bằng tay. Chứ không dùng máy như những nông trường chè lớn ở nhiều tỉnh khác. Lá chè sau khi hái được xao đúng với cách xao chè truyền thống đã có từ nhiều thế kỷ nay. Gần đây thì kỹ thuật cơ khí phát triển nên phần lớn chè được sản xuất với sự trợ giúp của máy móc. Nhưng nhiều gia đình vẫn giữ cách làm truyền thống với việc sử dụng chảo và xao hoàn toàn bằng tay.
Top 3 loại Chè đặc sản Thái Nguyên ngon nhất
Là người thưởng trà, có lẽ ai cũng đã từng thưởng thức qua hương vị chè Thái Nguyên nhưng chưa chắc quý bạn đã có dịp thưởng thức hương vị độc đáo của búp chè Tân Cương – Vùng chè được coi là ngon nhất đất chè Thái Nguyên. Tùy theo quy chuẩn hái, bà con Tân Cương sẽ chia ra các sản phẩm chè khác nhau.
Nổi bật trong các sản phẩm đó phải kể đến: Chè Móc Câu; Chè Nõn Tôm và đặc biệt là Chè Đinh.
1, Chè Thái Nguyên loại Móc Câu
Đây là sản phẩm chè được hái theo quy chuẩn 1 tôm 2 lá non. Nó được coi là di sản của thương hiệu Chè Cánh Hạc – Một thương hiệu chè nổi tiếng bậc nhất vùng chè Thái Nguyên năm xưa (loại chè cụ Đội Năm mang đi thi đấu xảo tại Hà Nội vào năm 1932 và dành giải nhất).
Khi pha, chè Móc Câu cho hương thơm nhẹ tựa mùi cốm con, sắc nước xanh hơi vàng, vị chát đậm sau đó là vị ngọt bùi đậm đà và sâu lắng trong khoang miệng.
Giá bán loại chè móc câu hiện nay đang được bán với giá dao động khoảng từ 400- 450k/1kg
2, Chè Thái Nguyên loại Nõn Tôm
Chè được hái theo quy chuẩn 1 tôm 1 lá non. Từng búp chè Tân Cương được chọn lọc kỹ lưỡng sau đó trải qua quá trình sao chế thủ công bởi những người thợ sao chè giàu kinh nghiệm. Chè có cánh nhỏ, đều tăm tắp.
Khi pha, chè Nõn Tôm cho hương cốm non nồng nàn hơn chè Móc Câu. Nước trong, xanh và óng vàng hơn. Đặc biệt chè cho vị chát diu nhẹ nhưng lại mang đến vị ngọt bùi đượm đà và sâu lắng hơn.
Giá bán loại chè nõn tôm hiện nay đang được bán với giá dao động khoảng từ 700- 750k/1kg
3, Chè Thái Nguyên loại Đinh
Riêng đối với loại chè đinh thì lại được chia làm 2 loại đó là Chè Đinh Ngọc và Đinh Nõn.
Chè Đinh Nõn: được hái theo quy chuẩn Đinh Nõn, nhỏ hơn chè Nõn Tôm và được tuyển chọn trên một số đồi chè chất lượng bậc nhất vùng chè Tân Cương. Chè Đinh Nõn được say tay thủ công với nghệ thuật chỉnh lửa điêu luyện của nghệ nhân sao chè giàu kinh nghiệm.
Chè Đinh Nõn vì thế mang đến đến cho người thưởng thức những cảm nhận ấn tượng và sâu sắc. Từ những cánh chè đều tăm tắp, óng ả đến màu nước trà trong xanh óng vàng, để rồi mang đến hương thơm tựa cốm non nồng nàn quyến rũ và cuối cùng đọng lại trong tâm trí người thưởng thức là vị ngọt bùi sâu đượm.
Chè Đinh Ngọc: Được coi là sản vật chè đẳng cấp và cao quý nhất vùng chè Thái Nguyên, chè Đinh Tân Cương như đã hội tụ đủ tinh túy của chất đất, khí trời và bàn tay lao động của con người nơi đây.
Với bàn tay của con người nơi đây đã tạo nên những cánh chè Đinh óng, nhỏ như đầu đinh và đều tăm tắp. Nói về phẩm chất thì khó ai có thể diễn tả hết sự độc đáo, tinh túy của hương, sắc, vị có trong chén trà Đinh Ngọc
Giá bán loại chè đinh hiện nay đang được bán với giá dao động khoảng từ 1 triệu đồng/1kg, thông thường mua muốn loại chè này thì người mua sẽ phải đặt trước với người bán. Do vậy tùy vào yêu cầu của khánh hàng nên sẽ có giá khác nhau.
Top 6 giống Chè Thái Nguyên phổ biến nhất hiện nay
1. Giống Chè Ta
Đây chính là giống chè gốc tại Thái Nguyên. Cây chè ta đã được trồng tại Thái Nguyên từ lâu đời, được gieo trồng bằng hạt. Tuy nhiên cho năng xuất thấp nên diện tích cây chè ta đang dần bị thu hẹp và thay thế bằng các giống chè khác cho năng xuất cao hơn.
Đặc điểm của chè ta đó là vị đậm, chỉ cần một nhúm nhỏ cũng cho vị trà đậm đà quen thuộc. Màu nước khi pha đậm như chính vị trà vậy.
2. Giống Chè cành 777
Đây là giống chè cho năng suất khá cao, hiên nay diện tích trồng chè cành 777 đang ngày được mở rộng. Không chỉ vì năng xuất cao mà loại chè này còn đáp ứng được nhu cầu thưởng thức chè thái nguyên của đại đa số người tiêu dùng.
Chè có đặc điểm rất dễ nhận thấy: búp nhỏ, có một chút trên búp gọi là tuyết (không phải là chè Shan tuyết). Khi pha thì nước có màu xanh rất đẹp và có cảm giác bụi trắng hình sợi trên mặt nước chè. Đó chính là tuyết chè tan ra. Hương chè thơm hơn chè ta, nhưng màu nước và vị lại không đậm bằng.
Chè cành 777 được hương và vị không quá đậm nên được đại đa số người tiêu dùng ưa chuộng. Trên hết là sản lượng trồng lớn nên giá thành rất phải chăng.
>>> Xem thêm: Cách nhận biết chè Thái Nguyên ngon
3. Giống Chè Phúc Vân Tiên
Chè Phúc Vân Tiên hay còn được gọi là giống Chè lai Trung Hoa. Đây là giống chè vô tính của Trung Quốc được chọn lọc từ tổ hợp lai hữu tính giữa mẹ là giống chè Phúc Đỉnh Đại Bạch Trà và bố là giống chè Vân Nam lá to.
Nói đến chè Trung Quốc hay Chè Tàu là có cảm giác hơi sợ vì sự an toàn. Tuy nhiên, bạn có thể hoàn toàn yên tâm sử dụng, vì giống chè này được trồng hoàn toàn ở Thái Nguyên. Chè này cho năng xuất rất cao và được trồng bằng cách dâm cành.
Khi pha chè Phúc Vân Tiên cho ra màu nước rất đẹp, xanh và có mùi chè thơm đặc trưng. Khi uống vào có vị ngọt ngay từ đầu. Có mùi thơm gần như mùi hoa nhài. Búp chè khô nhỏ và ngắn.
4. Giống Chè Kim Tuyên
Đây là giống mang mã số 12 của Đài Loan được tạo ra bằng phương pháp lai hữu tính giữa mẹ là trà Ôlong lá to của địa phương và bố là giống Raiburi của Ấn Độ vào năm 1975. Nhập nội vào Việt Nam năm 1994, trồng ở các đồi chè Thái Nguyên.
Ngoại hình xoăn chặt, đẹp, có phủ tuyết, nước màu đỏ hồng tươi sáng, có mùi thơm đặc trưng nhưng vị nhạt.
5. Giống Chè Bát Tiên
Chè Bát Tiên là giống chè vô tính được nhập về từ Đài Loan. Tuy búp chè không mập mạp, tua tủa như nhiều giống chè khác, nhưng đổi lại, chè Bát tiên có hương vị thơm ngon đặc biệt. Thưởng thức chén trà Bát tiên, người nghiện chè có sành đến mấy cũng phải gật gù nhận xét: “Thơm ngon, đẹp màu, được nước!”.
Chè Bát Tiên là giống chè ngon đặc sản, nước có màu mật ong (đỏ). Búp chè và lá chè cũng có màu đỏ. Sản phẩm chè Bát tiên là món quà quý dùng để cho, biếu, tặng.
Cây chè Bát Tiên tương đối khó trồng và có năng xuất không cao, dễ bị sâu bệnh. Chính vì vậy nên giá thành thường cao hơn các loại chè khác. Nhưng những gì mà chè bát tiên mang lại hoàn toàn xứng đáng với số tiền bỏ ra.
6. Chè Cành Lai
Giống chè này gần giống chè ta về mô tả, nhưng nước xanh hơn và có vị đâm hơn. Những người nghiện chè lâu năm thường sử dụng chè này. Vì chỉ cần một lượng nhỏ cũng đủ tạo ra hương vị đậm đà.
Trên đây chỉ là một số giống chè đặc sản được trồng phổ biến ở Thái Nguyên.
Cách pha Trà Thái Nguyên ngon
Với những danh trà có nhiều năm thưởng trà thì cách pha trà của họ sẽ chứa đựng nhiều ý nghĩa trong cách thức và phong thái, không gian thưởng trà. Bài viết này mình chỉ giới thiệu qua về cách pha chè Thái Nguyên cho người mới để có được những ấm chè ngon nhất.
Những thứ cần chuẩn bị
Chọn nước pha Trà: Bạn nên sử dụng nước mưa được hứng giữa trời để pha chè đảm bảo nước chè sẽ thơm ngon như ngoài quán. Bạn cũng có thể sử dụng nước giếng để pha nhưng bạn nên lựa chọn nước giếng đá ong sẽ tốt hơn vì nước lấy từ giếng đá ong khá tự nhiên nên sẽ rất tốt sức khỏe của bạn khi uống.
Thậm chí người ta còn bỏ ra nhiều thời gian để đi thu gom những hạt sương đọng trên tàu lá sen, đây được biết đến là loại nước tinh khiết nhất.
Cách đun nước pha Trà ngon: Có nhiều người quan niệm rằng nước để pha Trà phải đủ 100 độ C, đó là một quan niệm sai lầm mà nhiều người mắc phải khi pha Trà. Nếu bạn muốn pha Trà ngon thì bạn chỉ cần đun nước tới khoảng 90 độ C chắc chắn nước chè sẽ thơm ngon, béo ngậy.
Nếu bạn mà đun nước tới khoảng 100 độ C thì khi mà bạn đổ nước vào chè thì nước chè sẽ bị chát và làm mất đi hương vị vốn có của chè.
Chọn ấm pha Trà: Với những người mới uống chè họ thường sẽ lựa chọn ấm gốm để pha Trà nhưng hương vị khi pha bằng ấm gốm sẽ không mấy thơm ngon.
Đối với những người thưởng thức Trà lâu năm họ đã có kinh nghiệm nên họ sẽ lựa chọn ấm gốm Tử sa để pha, nước Trà sau khi pha lúc nào cũng có màu sắc đẹp, hương vị thơm ngon. Bởi vì ấm gốm Tử sa được làm hoàn toàn từ đất nung và được nung ở nhiệt độ cao, nên sẽ thích hợp để sử dụng để pha chè.
Các bước pha Trà để có một ấm Trà ngon
Bước 1: Cần tráng ấm và chén pha Trà qua nước sôi, bạn phải đảm bảo rằng ấm và chén nóng đều nhau.
Bước 2: Cho Trà vào khoảng 1/5 tùy thuộc vào loại Trà mà bạn đang có.
Bước 3: Bạn đổ nước sôi vào ấm trong vòng khoảng tầm 15 giây, tiếp đến bạn cần phải đổ hết nước Trà ra bồn.
Bước 4: Đổ lượng nước mới vào ấm và đậy ấm trong vòng 1 phút, bây giờ bạn chỉ cần ngồi xuống và thưởng thức ấm Trà thơm ngon.
Tác dụng khi uống Trà thường xuyên
Do là chè xanh nên chè Thái Nguyên có thể nói là có rất nhiều lợi ích cho sức khoẻ. Chè xanh có thể nói là loại trà tốt cho sức khoẻ nhất trong các loại chè làm từ cây chè. Lý do là chè xanh giữ được phần lớn các thành phần hoá học của lá trà tươi. Trong khi lá chè tươi rất khó bảo quản. Thì lá chè xanh khô có thể giữ được cả năm trời nếu được bản quản tốt.
Những tác dụng tốt của chè Thái Nguyên đến từ việc loại chè này có chứa nhiều thành phần chống oxy hoá. Hay còn gọi là các nhóm chất catechin. Và loại catechin mạnh mẽ chất phải kể đến EGCG. Nhiều loại nước chè xanh đóng chai quảng cáo là có EGCG. Nhưng sự thật là thành phần này cũng như các loại catechin khác rất khó bảo quản. Thế nên nếu muốn có được nhiều lợi ích cho sức khoẻ từ việc uống nước chè thì bạn hãy nên sử dụng lá chè tươi hoặc khô là tốt nhất.
Uống chè tốt cho tim mạch
Một trong những lợi ích tốt nhất của chè Thái Nguyên đó chính là tốt cho tim mạch. Một nghiên cứu kéo dài trong 11 năm của Nhật Bản đã theo dõi 40.000 người Nhật tuổi từ 40 đến 79. Và theo các nhà khoa học thống kê thì những người uống ít nhất 5 tách chè xanh mỗi ngày, có nguy cơ cơ chết do bệnh tim mạch thấp hơn nhiều so với những uống ít hơn 1 tách chè xanh mỗi ngày.
Một nghiên cứu khác vào năm 2013 cũng của Nhật Bản cho thấy việc uống chè xanh giúp làm giảm đáng kể nguy cơ đột quỵ. Nghiên cứu này thậm chí còn quy mô hơn nhiều so với nghiên cứu kể trên. Kéo dài 13 năm với việc theo dõi hơn 82 nghìn người.
Tốt cho bệnh tiểu đường loại 2
Về bệnh tiều đường loại 2 thì tác dụng của chè xanh cũng khá là mâu thuẫn. Một số nghiên cứu thì nhận thấy việc uống chè xanh thường xuyên tốt cho bệnh tiểu đường. Còn có một số nghiên cứu khác thì lại nói không có tác dụng gì. Một nghiên cứu của Nhật vào năm 2004 cho thấy chè xanh đúng là có khả năng ngừa bệnh tiểu đường. Bằng cách tác động lên quá trình chuyển hoá của glucose.
Tăng cường chức năng não, giảm stress
Trong chè Thái Nguyên cũng như các loại chè xanh khác có các thành phần tốt cho não. Chẳng hạn như caffeine giúp tỉnh táo và tập trung, hay l-theanine giúp hưng phấn và giảm stress. Việc uống chè xanh thường xuyên cũng có những tác dụng lâu dài.
Chẳng hạn như giúp tăng cường trí nhớ. Một nghiên cứu của Thuỵ Sĩ cho thấy sự liên quan giữa chè xanh và việc tăng cường trí nhớ. Và chè xanh có thể có tiềm năng rất lớn trong việc điều trị các chứng mất trí nhớ.
Chè xanh như chè Thái Nguyên còn được tin là có khả năng làm giảm nguy cơ mắc bệnh Alzheimer.
Giúp giảm cân hiệu quả
Giảm cân cũng như chống béo phì là một trong những tác dụng hay được nhắc đến của chè xanh. Lý do là loại chè này có khả năng giúp tăng cường chuyển hoá năng lượng. Cũng như giúp đốt mỡ hiệu quả nhờ vào việc thúc đẩy cơ thể sử dụng mỡ làm năng lượng.
Nguồn: https://tintradao.com/
